Werk en stress: van opbranden naar opladen

Heb jij weleens last van stress? En lukt het om daarna weer te ontspannen? Vaak lukt dat tijdelijk, door bijvoorbeeld op vakantie te gaan. En als we thuis komen, nemen we ons voor om dat ontspannen gevoel vooral vast te blijven houden. Ook als het werk weer begint. Waarom is dat dan zo moeilijk? Hoe kan het dat je al snel weer in bekende patronen vervalt en het gejaagde gevoel toch weer terug is?

Iedereen heeft wel eens te maken met stress of een stressvolle situatie. Ook (werk)stress, overspanning en zelfs een burn-out komen regelmatig voor. Vaak is er gedurende langere tijd een proces van opbranden aan de gang. In de vaart van het dagelijks leven zijn we niet zo geneigd stil te staan bij hoe we ons voelen en waar we behoefte aan hebben. Het tempo van het leven is toegenomen en er komt veel meer informatie op je af in korte tijd dan enkele tientallen jaren geleden. Werk en privé lopen meer door elkaar heen. Ondertussen vinden we het vaak moeilijk onze grenzen te voelen en aan te geven. Vaak gebeurd het sluipend; je gaat telkens een beetje over je grens heen. Steeds ietsje vaker of ietsje verder. Je hebt het niet eens door. Maar uiteindelijk raak je opgebrand. Je gaat te lang door op de reservebatterij en opeens is die leeg. Pas als de spreekwoordelijke druppel de emmer doet overlopen, lijkt er ‘acuut’ sprake van klachten.

Bij het ontstaan van spanningsklachten of een burn-out gaat het vaak om een combinatie van externe en interne factoren. Bij externe factoren kun je bijvoorbeeld denken aan een hoge werkdruk of een reorganisatie op het werk. Maar ook buiten het werk om kan er iets spelen dat stress oplevert, zoals financiële problemen of zorgen om een naaste. Perfectionisme, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, onzekerheid en moeite hebben met voor jezelf opkomen zijn voorbeelden van interne factoren die een rol kunnen spelen. De gevolgen van spanningsklachten en burn-out kunnen groot zijn, zowel voor jezelf als voor de omgeving.

Als je last hebt van spanningsklachten, is een eerste belangrijke stap dat te erkennen. Zolang je maar door blijft gaan en telkens over je eigen grens heen gaat, blijft de batterij verder leeg lopen. Slapen, een rustig weekend of zelfs een vakantie zijn dan niet meer voldoende om op te laden. Het herkennen en erkennen van spanningssignalen is dan ook van groot belang. Die signalen zijn er niet voor niets! Om weer beter in je vel te gaan zitten, zul je de batterij weer moeten gaan opladen. En daarbij geldt: hoe eerder je de spanningssignalen herkent en erkent, hoe sneller je de batterij weer zult kunnen opladen. Mocht je last hebben van spanningsklachten, dan kunnen de volgende tips handig zijn:

- kijk goed naar de verdeling tussen inspanning (niet alleen fysiek, maar zeker ook mentaal) en ontspanning op de dag. Zorg ervoor dat je iedere dag minstens één ding doet dat jij ontspannen vindt.
- ook het onder de loep nemen van de verdeling tussen dingen die moeten en dingen die je wilt doen kan helpend zijn. Vaak doen we veel ‘moet-dingen’ op een dag en is er te weinig aandacht voor de dingen die we graag zouden willen.
- geef je grenzen aan: (leer) nee zeggen! Voor mensen die geneigd zijn overal ja op te zeggen zonder erbij stil te staan, kan het zinnetje ‘ik kom erop terug’ heel handig zijn.
- praat erover met anderen, zoek steun.

Soms lukt het om er zelf weer bovenop te komen als je spanningsklachten hebt. Maar het komt ook vaak voor dat dat lastig is en dat je toch telkens weer in dezelfde patronen terecht komt. Gesprekken met een coach of psycholoog kunnen dan heel helpend zijn. Praten met iemand die ‘er buiten staat’ helpt om te onderzoeken welk patroon jou in de weg zit en wat je kunt doen om dat patroon te doorbreken.

Heb je last van spanningsklachten of wil je weer (meer) plezier beleven aan je werk? Bij PKG Bedrijfspsychologen hebben wij veel ervaring met een diversiteit aan hulpvragen én met de spoorwereld. Door middel van individuele begeleiding kun je achterhalen welke automatische patronen jou in de weg staan en hoe je die kunt doorbreken. Voor meer informatie kun je contact met ons opnemen: info@pkgpsy.com of 0343-528500.